Meridyen ve Paralellerin Özellikleri
Meridyen: Bir kutuptan diğer bir kutba uzanan ve paralelleri dik olarak kestiği düşünülen hayali yarım çemberlere meridyen denir.
Meridyenlerin Özellikleri
- Başlangıç meridyeni (0°), İngiltere’nin başkenti Londra yakınlarındaki Greenwich kasabasında bulunan Gözlemevi’nden geçer.
- Meridyenlerin uzunlukları eşittir.
- Ekvator’da meridyenler arasında 111 km mesafe vardır. Ancak bu mesafe kutuplara gidildikçe azalır.
- İki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.
- 180’i Batı, 180’i Doğu Yarım Küre’de olmak üzere toplam 360 meridyen vardır.
- Başlangıç meridyeninden uzaklaştıkça meridyen dereceleri büyür.
Boylam: Yeryüzündeki herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının yerin merkeziyle yaptığı açının değeridir.
Bilgi: Boylam değerleri yerel saatler üzerinde etkilidir.
Bilgi: Boylam genellikle meridyen ile aynı anlamda kullanılır.
Ekvator: Kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan ve yerküreyi iki eşit yarım küreye böldüğü varsayılan çembere Ekvator adı verilir.
Paralel: Ekvatoru teğet olarak geçtiği varsayılan hayali çemberlere paralel adı verilir.
Paralellerin Özellikleri
- Başlangıç paraleli Ekvator’dur.
- Ekvator, en büyük paralel çemberidir.
- Paralellerin çevre uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe azalır.
- Paralellerin birer derecelik aralıklarla çizildiği varsayılır.
- 90’ı Kuzey, 90’ı Güney yarım kürede olmak üzere toplam 180 paralel vardır.
- Ekvator’dan uzaklaştıkça paralel dereceleri büyür.
- Bir derece aralıklarla çizildiği kabul edilen ardışık iki paralel arasındaki uzaklık her yerde eşittir ve yaklaşık 111 km’dir.
Enlem: Yeryüzündeki bir noktanın Ekvator’a olan uzaklığının yerin merkeziyle yaptığı açının değeridir
Bilgi: Enlem, güneş ışınlarının geliş açısı, iklim, bitki örtüsü, tarım ürünleri gibi birçok özelliği etkiler.
Bilgi: Enlem genellikle paralel ile aynı anlamda kullanılır.