Türkiye Büyük Millet Meclisine Karşı Çıkarılan Ayaklanmalar

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE KARŞI ÇIKARILAN AYAKLANMALAR

 Ayaklanmaların çıkmasında;

• İstanbul Hükümetinin Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarını idama mahkûm ettirmesi
• İstanbul Hükümetinin saltanat ve hilafetin otoritesini devam ettirme düşüncesi
• Milli bilinci yok ederek TBMM’yi halktan uzaklaştırmak istemeleri
• Şeyhülislamın, milli mücadelenin lider kadrosu aleyhinde fetva yayımlaması,
• Azınlıkların (Rum, Ermeni) yeni devletler kurma çalışmaları
• İngilizlerin Boğazları daha uzun süre elde tutma planı
• Bazı Kuvayı Milliye birliklerinin disiplinsiz hareketleri etkili olmuştur.

 AYAKLANMALARA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER

• Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.
• İstiklal Mahkemeleri
• İstanbul Hükümeti’nin fetvasına karşılık olarak Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi imzasıyla karşı fetva hazırlandı.
• Ankara’da kurulan Anadolu Ajansı ve Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi ile aleyhte propagandalara karşılık verildi.
• Kuvayı Milliye birlikleri kaldırılmış ve yerlerine Düzenli Ordu kurulmuştur.
• İstiklal Mahkemesi üyelerinin Meclis içerisinden seçilmesi TBMM’nin yargı yetkisini de kullandığını gösterir.

 AYAKLANMALARIN SONUÇLARI

• TBMM, elindeki insan ve malzeme gücünü ayaklanmaları bastırmak için kullandığından, milli kaynak zayiatına ve kardeş kanının dökülmesine neden oldu.
• Düzenli ordunun kurulması ve Kurtuluş Savaşı’nın başarıya ulaşması gecikti.
• İtilaf Devletleri ve Yunanlılar, TBMM’nin ayaklanmalarla uğraşmasından yararlanarak işgallerini genişlettiler.
• Ayaklanmaları bastırmasındaki başarılarından dolayı, TBMM’nin halk üzerindeki gücü arttı.(olumlu)

 DOĞRUDAN İSTANBUL HÜKÜMETİ TARAFINDAN ÇIKARILAN AYAKLANMALAR

• İngilizlerin, Boğazları kontrol altında tutmak amacıyla İstanbul Hükümeti’ne çıkarttıkları isyanlardır.
• Ahmet Anzavur: Balıkesir ve çevresindeki Kuvayı Milliye birliklerini dağıtmak amacıyla İngiliz desteğiyle çıkarılmıştır.
• Kuvayı İnzibatiye (Halifelik Ordusu) Ayaklanması: Damat Ferit tarafından milli güçleri dağıtmak amacıyla İzmit

 İSTANBUL HÜKÜMETİ VE İTİLAF DEVLETLERİ TARAFINDAN ÇIKARILANLAR

• Halkın dini duygularını istismar ederek Milli Mücadele’yi engellemek için çıkarılan ayaklanmalardır.
• Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı (Boğazlar için),
• Bozkır, Delibaş Mehmet (Konya en geniş kapsamlı dini ayaklanma),
• Koçgiri (Sivas ve Erzincan),
• Çapanoğulları (Yozgat),
• Çopur Musa (Afyon)
• Milli Aşireti (Urfa), Cemil Çeto (Batman)

 AZINLIKLAR TARAFINDAN ÇIKARILAN AYAKLANMALAR

Osmanlı Devleti’nin iyice zayıflamasına paralel olarak;

• Doğu Anadolu’da Ermeniler,
• Doğu Karadeniz’de Rumlar
• Batı Anadolu’da Rumlar,
• Güney Anadolu’da Fransızların desteği ile Ermeniler tarafından bağımsız bir devlet kurmak amacıyla çıkarılan ayaklanmalardır.
• TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaların içerisinde en uzun süreli olanları azınlık (özellikle Rum) ayaklanmalarıdır.

 KUVAYI MİLLİYECİLER TARAFINDAN ÇIKARILAN AYAKLANMALAR

• Düzenli ordunun kuruluş aşamasında belirli bir disiplin ve otorite altına girmek istemeyen bazı Kuva-i Milliye Şefleri tarafından çıkartılmıştır.
• Çerkez Ethem (Kütahya),
• Demirci Mehmet Efe (Denizli) ayaklanmalarıdır

Bu özeti düzenlenmiş ve word olarak indirmek için BURAYA TIKLAYINIZ