1. Dünya Savaşının Sonuçları (Kısa ve Öz)
SAVAŞIN SONA ERMESİ
- 1917 yılında Rusya’nın savaştan çekilmesi üzerine İttifak Devletleri İtilaf Devletlerine karşı üstünlük kurmuşlardı.
- Ancak bu durum uzun sürmedi. Almanya’nın Amerikan ticaret gemilerini batırması üzerine Amerika Birleşik Devletleri İtilaf Devletlerinin yanında savaşa girdi.
- Almanya güçlü ve dinamik Amerikan ordusu karşısında tutunamadı. Almanya’nın yenileceğini anlayan İttifak Devletleri, ateşkes anlaşmaları imzalayarak savaştan çekildiler.
- İlk olarak Bulgaristan savaştan çekildi.
- Müttefiklerinin yenilgiyi kabul etmesi üzerine Osmanlı Devleti de, Mondros Ateşkes Antlaşması’nı (30 Ekim 1918) imzalayarak savaştan çekildi.
- Ardından Avusturya ve son olarak da Almanya da savaştan çekildiler.
I. DÜNYA SAVAŞININ SONUÇLARI
- Dünya Savaşı’ndan en kârlı çıkan devlet İngiltere olmuştur.
- İmparatorluklar (Osmanlı Devleti, Avusturya-Macaristan, Rus Çarlığı) yıkılmıştır. Milli devletler ortaya çıkmıştır.
- Çekoslovakya, Avusturya, Macaristan, Polonya ve Yugoslavya gibi yeni devletler kurulmuştur.
- Orta Doğu ve Avrupa’nın siyasi haritası yeniden çizilmiştir.
- Dünya barışını korumak amacıyla Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) kurulmuştur.
- Sömürgecilik “manda ve himaye” adı altında devam etmiştir
- Yenilen devletlerde rejim değişiklikleri meydana gelmiştir. Komünizm (Rusya), Nazizm (Almanya) ve Faşizm (İtalya) gibi totaliter (baskıcı) rejimler doğmuştur.
- Özellikle Almanya ve İtalya’nın izlediği ırkçı ve yayılmacı politikalar II. Dünya Savaşı’nın çıkmasına neden olmuştur.
YENİLEN DEVLETLERLE YAPILAN ANTLAŞMALAR
Versay Antlaşması (1919): İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanmış, Almanya’ya askeri ve ekonomik kısıtlamalar getirilmiş, Almanya, Avrupa’daki topraklarının bir kısmıyla bütün sömürgelerini kaybetmiş, Alsace-Loren bölgesi Fransa’ya bırakılmıştır. Bu durum Almanya’da rejim değişmesine, silahlanmanın başlamasına ve II. Dünya savaşına zemin hazırlamıştır.
Saint Germain Antlaşması (1919): İtilâf Devletleri ile Avusturya arasında imzalandı. Bu antlaşma ile Avusturya-Macaristan imparatorluğu parçalanmış Avusturya bir cumhuriyet haline getirilmiştir.
Triyanon Antlaşması (1920): İtilaf Devletleri ile Macaristan arasında imzalanmıştır.
Nöyyi Antlaşması (1919): Bulgaristan’ın Ege Denizi ile olan bağlantısı kesildi. Balkan Savaşları sırasında elde ettiği toprakları kaybetti.
Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920): İtilaf devletleri Osmanlı Devleti arasında imzalanmıştır.