7. Sınıf Sosyal Bilgiler Osmanlı Devletinin Kuruluşu Ders Notu

7. Sınıf Sosyal Bilgiler Osmanlı Devletinin Kuruluşu Ders Notu

ÖĞRENME ALANI: TÜRK TARİHİNE YOLCULUK

KONU: Osmanlı Devletinin Kuruluşu

OSMANLI DEVLETİ’NİN KURULUŞU:

Kayı boyuna mensup olan Ertuğrul Gazi Söğüt Domaniç çevresine yerleşmiştir. Yerine geçen Osman Bey 1299 yılında aşireti beyliğe dönüştürerek Osmanlı Devletinin kurucusu olmuştur.

OSMANLI BEYLİĞİ’NİN KISA SÜREDE BÜYÜME NEDENLERİ:

Coğrafi konumunun sağladığı avantaj

Merkeziyetçi bir sistem yürütülerek ülkenin hanedan üyeleri arasında bölüştürülmemesi

UYARI: Türk Devletlerinin kısa sürede yıkılmasının sebeplerinden birisi ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması idi

Diğer Türk Beylikleri ile mücadele etmemesi,

UYARI: Bizans ile savaştığı için diğer beylikler Osmanlı Beyliğine yardım bile etmişlerdir.

Bizans’ın ve Balkanların güçsüz olması

Doğudan gelen göçlerin iyi bir iskan politikası  ile yerleştirilmesi .

UYARI: Fethedilen yerlerde doğudan gelen Türkmenler yerleştirilmiş ve alınan yerlerde kalıcı olunmuştur.

Yönetiminin hoşgörü ve adalete dayalı olması

UYARI: Bizans baskısından bıkan halk bu hoşgörülü yönetim sayesinde Osmanlı’ya karşı bağlı kalmıştır.

Padişahların gerçek bir lider gibi yetiştirilmesi . Peki nasıl yetiştiriliyordu?

Osmanlıda Padişah çocuklarına Şehzade denirdi. Şehzadeler çocukluktan itibaren iyi bir eğitim alırlar ve devlet yönetiminde tecrübe kazanması amacı ile illere vali olarak gönderilirdi.

OSMAN BEY DÖNEMİ: (1281-1324)

Osmanlının kurulduğu sıralarda Bizans zayıf durumdaydı. Doğudan gelen Türkmenlere yeni yerleşim yerleri gerekiyordu. Ayrıca gaza duygusu ile hareket ediliyordu.

Osman Bey sık sık Ahi lideri Şeyh Edebalı’nın ziyaretine gider öğütlerini dinlerdi. Misafir olarak kaldığı bir gecede gördüğü rüya şöyle idi. Şeyh Edebalı’nın koynundan çıkan bir ay geldi kendi koynuna girdi. Göğsünden bir ağaç bitti. Öylesine büyük bir ağaç oldu ki dalları gökleri, kökleri tüm dünyayı sardı. Gölgesi bütün yeryüzünü tuttu. İnsanlar o ağacın gölgesinde toplandılar. Ulu dağlara ve dağların eteğinden çıkan coşkun sulara hep o ağaç gölge etti. Osman Bey rüyasını Şeyh Edebalı’ya anlatır. Edebalı rüyayı şöyle yorumlar:”Oğul Osman, Hak Teala sana ve soyuna hükümranlık verdi mübarek olsun, kızım Malhun Hatun senin helâlin olsun.”der. Edebalı’nın bu yorumu üzerine Osman Gazi Malhun Hatun(Rabia Bala Hatun)ile evlenir. Bu rüyadan doğan Osmanlı Devleti tam 6 asır Devlet-i Muazzama olarak üç kıt’ada hüküm sürdü.

Ertuğrul Bey’den aldığı Aşireti Beylik haline getirerek 1299 ‘da Osmanlı Devletinin kurucusu olmuştur. Devletin ilk başkenti Söğüt’tür. (1.Başkent)

Yaptığı fetihlerle Osmanlı sınırlarını genişletmiştir.

Bizans tekfurları ile 1302’de yapılan Koyunhisar savaşını Osman Bey kazanmıştır. (Bizansla Osmanlı Devleti arasında yapılan ilk savaştır.)

İlk para bu dönemde bastırıldı. (Bakır para)

 ORHAN BEY DÖNEMİ: (1324-1362)

Osman Bey’den sonra yerine oğlu Orhan Bey geçmiştir. Bu dönemde devlet sınırları genişleyerek devlet olma yapılanması tamamlanmıştır.

Bursa alınarak başkent yapıldı. (2. Başkent)

İznik alınarak, ilk medrese açıldı. İlk müderris Davud-ı Kayseri.

Çimpe kalesi alınarak, Rumeli’ye ilk defa adım atıldı.

Karesioğulları Beyliği alınarak ilk defa denizlere ulaşılmış ve ilk donanma teşkilatı oluşturulmuştur.

İlk gümüş para bastırıldı. (Ekonomik açıdan devletin zenginlediğini görülüyor)

İlk düzenli ordu kuruldu. Yaya ve müsellemler.

İlk kez Divan teşkilatı oluşturuldu.

İlk kez vezirlik makamı bu dönemde oluşturuldu.

1. MURAT DÖNEMİ (1362-1389)

Orhan Bey’den sonra yerine geçen I.Murat 1363 yılında Bizans ve Bulgarlarla Sazlıdere Savaşını yaparak, Edirne’yi fethetti ve başkent Edirne’ye taşındı.(3. Başkent)

Haçlılarla ilk savaş bu dönemde yapıldı.Çirmen Savaşı(1371) Osmanlı Savaşı kazandı.

Haçlılarla ikinci savaş bu dönemde yapıldı. I. Kosova Savaşı(1389). Osmanlı Savaşı kazandı. I. Murat Savaş Meydanında şehit oldu. Savaş meydanında şehit olan ilk padişahtır.

Fetihlerin artması ile birlikte asker ihtiyacını karşılamak için Yeniçeri Ocağı teşkilatı kuruldu.

Tımar Sistemi ilk kez uygulanmaya başlandı.

İlk kez veziriazamlık makamı oluşturuldu.

YILDIRIM BAYEZIT DÖNEMİ(1389-1402)

Haçlılarla yapılan Niğbolu Savaşını(1396) kazanarak, Bulgaristan’ı Osmanlı topraklarına kattı.

İstanbul’u 4 kez kuşattı ancak fethedemedi. Boğazın kenarına Anadolu Hisarını yaptırdı.

Anadolu Beyliklerinin çoğunu Osmanlı topraklarına katarak Anadolu Türk Siyasi Birliğini(ATÜSİBİ) büyük ölçüde sağladı.

Timur Devleti ile Ankara Savaşını(1402) yaptı ve yenildi. Timur’un eline esir düştü.

Ankara Savaşının Sonuçları:

Osmanlı yenildi. Yıldırım esir düştü. Timur Anadolu’daki beylik sahiplerine topraklarını geri verdi ve ATÜSÜBİ bozuldu.

İstanbul’un fethi gecikti.

Yıldırım’ın 4 oğlu, taht kavgasına girişti. Ve 1402-1411 yılları arasında 11 yıl padişahsız dönem yaşandı. Duraklama devrinin yaşandığı bu döneme Fetret Devri denir. Kardeşlerini yenen Çelebi Mehmet Fetret Devrini (1413) sona erdirdi.

I.MEHMET (ÇELEBİ) DÖNEMİ(1413-1421)

Devleti yıkılma tehlikesinden kurtardığı için devletin ikinci kurucusu sayılır.

II.MURAT DÖNEMİ (1421-1451)

1444 yılında Varna Savaşında Haçlıları mağlup etti.

1448 II. Kosova Savaşında Haçlıları II. Kosova Savaşında mağlup etti. Bu zaferle birlikte Haçlıların Osmanlı’yı Balkanlardan atma ümidi sona erdi. Bu savaşla hangi savaşı birbirine benzetebiliriz? Cevap: M_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ N Savaşı. Bu savaşla da Bizans’ın TÜRKLERİ Anadolu’dan atma ümidi sona ermişti. 1451 yılında yerine oğlu II.Mehmet(Fatih) geçti.

Osmanlı Devletinde Toplum Yapısı:

Osmanlı devleti sınırlarını genişleterek farklı dil,din ve inançtaki milletleri bünyesine kattı.

Osmanlı devleti fethettiği yerdeki halkın inancına müdahale etmediği gibi, adaletli ve hoşgörülü bir yönetim sergiledi.

Osmanlı Devletinde toplum; yönetenler ve yönetilenler diye ikiye ayrılırdı.

Yönetenler grubunun siyasi,askeri, idari ve dini görev ve yetkileri bulunurdu.

Yönetilenler grubuna reaya denirdi. Reaya sınıfı şehirlerde, köylerde ve konargöçer yaşardı(Yörük). Reaya sınıfı geçimini tarım, hayvancılık, ticaret ve hayvancılık yaparak sağlardı. Reaya sınıfı vergi vermekle yükümlü iken yönetenler sınıfının böyle bir zorunluluğu yoktu.

Osmanlı toplumunda halk Müslim ve gayrimüslim olarak ikiye ayrılırdı. Buna millet sistemi denirdi.

Osmanlı’daki Bazı Sistemler

İskan Politikası: Yerleştirme politikası denilen bu sistemde Anadolu’da başı boş gezen veya Anadolu’da yerleşik halka zarar veren göçebe Türkmenler yeni fethedilen Rumeli’deki topraklara yerleştirildi.

Böylelikle Türkmenler yerleşik hayata geçmiş, üretime katkı sağlamış. Huzuru bozanlar göç ettirmiş Anadolu’da huzur ve güven sağlanmış. Yeni fethedilen Rumeli topraklarına Türkmen nüfus yerleştirilerek bölgede Türk ve Müslüman nüfus artırılmış böylece bölge Türkleştirilmiş.

Devşirme Sistemi: Yeni fethedilen topraklardaki Hıristiyan aile çocukları ailelerin izniyle alınırdı. Çocuklar Anadolu’daki Türk Müslüman köylülerine verilir. Türk İslam kültürü ile yetiştirilirdi. Bu çocuklar daha sonra acemi oğlanlar ocağına alınır, güçlü olanlar Yeniçeri Ocağına gider, asker olur. Zeki olanlar Enderun Mektebine gider, devlet adamı olurdu.