Sosyal Bilgiler 7. Sınıf Ders Notları: 5. Ünite Ticaret Yolları ve Ahilik Teşkilatı Konusu

[Arca İsmail]

TİCARET YOLLARI

Kıral Yolu: Lidya kralı Giges tarafından yaptırılmıştır. Sardes’ten başlar (bazı kaynaklara göre millet) Su şehrinde sona erer. Tarihteki ilk ticaret yoludur.

Baharat Yolu: Hindistan’dan kara yoluyla Mısır’a oradan deniz yoluyla Avrupa’ya giden yoldur. Bu yol (Mercidabık ve Ridaniye) Mısır Seferi sonunda Osmanlılara geçti. Bu yol önemini coğrafi keşiflerle yitirdi. Süveyş Kanalın’ın açılmasıyla tekrar canlandı.

İpek Yolu: Çin’den başlar, Anadolu ve Mısır üzerinden Avrupa’ya uzanırdı. Coğrafi keşiflerle önemini kaybeden yol, Süveyş Kanalı ile canlandı.

AHİLİK​

Anadolu’da 13. yüzyılda kurulmuş esnaf ve sanatkârlar birliğine “AHİLİK” denir. Şehirlerde oturan esnafın aralarında birleşerek kurdukları dini ve ekonomik özellikte bir teşkilattır. “ahi” kelimesi “kardeş” anlamına gelir. Ahiler, esnaf, tüccar ve diğer sahalardaki meslek grupları örgütlenmelerini sağlamış, böylece yerleşim merkezlerinde sosyal ve ekonomik düzenin kurulması yanında kültürün de gelişmesini sağlamıştır. Ahilik teşkilatının kurucusu, Ahi Evran’dır. Aslı adı Şeyh Mahmut Nasuriddin’dir.

Ahi Teşkilatının Görevleri

• Üye sayısını, malların kalitesini ve fiyatları belirlemek
• Müşterilerin haklarını korumak
• Mesleğe yeni eleman kazandırmak, yani yetiştirmek
• Sanatkârlara sanat ahlakını yerleştirmek
• Çalışamayacak durumdaki üyelerini korumak, esnaflar arasında haksız rekabeti önlemek
• Şehirlerde güvenliği sağlamak

NOT: Her esnaf ve sanatkâr (derici, kuyumcu, ayakkabıcı, aşçı vs.) teşkilata girebilirdi.

Osmanlı Devleti kurulduktan sonra Ahi Teşkilatı’nın adı Lonca Teşkilatı olmuştur. Dokumacılık, demircilik, bakırcılık, saraçlık, marangozluk gibi işler yapan zanaatkârlar kendi aralarında loncalar oluştururlardı.

Loncaların Görevleri

• Ürünün kalitesini ve fiyatlarını belirlemek
• Üyelerin birbirleriyle müşteriyle olan anlaşmazlıklarını çözmek

NOT: Ülkemizde, Rekabet Kurulu, Patent Enstitüsü, Reklâm Kurulu, Ticaret ve Sanayi Odaları, İşçi ve İşveren Sendikaları, Kooperatifler, Esnaf Odaları, Belediye, Bağ-Kur gibi sosyal hizmet veren kurumlar Ahilik sisteminden günümüze yansıyan kuruluşlardır.