Demokrasinin Tarihsel Gelişimi Ders Notu

[Samyeli]

Demokrasinin Tarihsel Gelişimi​

Milattan önce 450:
Eski Yunan’daki şehir devletlerinde halk meclisleri kuruldu. Site adı verilen şehir devletlerinin yönetim biçimi Aristo, Platon ve Sokrates tarafından biçimlendirilmişti. Site halkından kabul edilen yetişkin erkeklerin halk meclisinde konuşma ve oy kullanma hakkı vardı. Ancak kadınlar ve köleler bu hakka sahip değillerdi.

Milattan sonra 212:
Roma İmparatorluğunda doğan herkesin yurttaş olduğu ve Roma vatandaşlarıyla aynı haklara sahip olduğu kabul edildi.

1215:
İngiltere’de Kral John, hazırladığı Magna Carta özgürlük bildirgesi ile kralın sınırsız yetkilerine ve dokunulmazlığına son verdi. Magna Carta ile kimsenin yargılanmadan cezalandırılmayacağı ve temsilcilere danışılmaksızın gelişigüzel vergilendirme yapılamayacağı ilkeleri kabul edildi.

1295:
İngiliz parlemantosu 1. Edward tarafından toplandı. Her bölgeden iki burjuva ve her şehirden iki vatandaş, meclise katılmaları için parlamentoya çağırıldı.

1450:
Johenn Gutenberg modern matbaayı geliştirdi. Matbaa bilginin yaygınlaşmasını ve insanların aydınlanmasını sağladı, hak ve özgürlük arayışını hızlandırdı.

1689:
İngiliz Haklar Bildirgesi imzalandı. Bu bildirge ile serbest seçimler ve parlamentoda ifade özgürlüğü sağlandı.

1750:
Tüm Avrupa’da etkileri görülen Aydınlanma Felsefesi ile anayasal demokrasinin düşünsel temelleri atıldı.Montesquen güçler ayrılığı ilkesini ortaya attı. Rausseau ‘ özgürlük,eşitlik ve kardeşlik’ sloganıyla Toplumsal Sözleşmeyi yazdı. John Locke ise yaşama hakkı, özel mülkiyet hakkı gibi özgürlükleri savundu.

1776:
Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi ile Birleşik Devletler Britanya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.

1789:
Fransız Devrimi ile insanlar mutlakiyetçi monarşiye yani krallığa karşı ayaklandılar.

1800:
Sanayi Devrimi ile zengin orta sınıf ve şehirlerde yaşayan işçi sınıfı ortaya çıktı.

1945:
İkinci dünya savaşı sonucunda Faşist diktatörlerin yıkılmasıyla Avrupa ve Japonya ‘da demokrasi güçlenmeye başladı. Demokratik kapitalist batı ile, komünist doğu arasında soğuk savaş dönemi başladı.

1948:
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi yayımlandı.

1989:
Berlin Duvarının yıkılması, Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa Komünist ülkelerinin dağılmasına ve bu ülkelerde demokrasinin yayılmasına zemin hazırladı.

1995:
İnternet kullanımı yaygınlaştı ve tüm dünyaya bilgi akışı sağlandı.

2000:
192 ülkeden 120’si seçimle iş başına gelen meclisler ve hükümetler tarafından yönetilmeye başlandı. Böylece dünya nüfusunda demokrasi ile yönetilenlerin sayısı %60 oldu. Demokrasiye geçiş ve demokrasinin gelişimi her ülkede farklı zamanlarda olmuştur. Günümüzde hala demokrasiyle yönetilmeyen ülkeler de vardır.
Kaynak: www.sosyalbilimciler.com