Paris Barış Konferansı ve İzmir’in İşgali Ders Notları (word) olarak indirmek için BURAYA TIKLAYIN
PARİS BARIŞ KONFERANSI ve İZMİR’İN İŞGALİ
PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 OCAK 1919)
Toplanma amacı; I. Dünya Savaşı sonunda yenilen devletlerin durumlarını belirlemek ve bu devletlerle yapılacak barış antlaşmalarının esaslarını tespit etmektir.
Konferansta;
- Wilson İlkeleri doğrultusunda ABD’nin isteği üzerine Milletler Cemiyeti’nin kurulmasına,
- Antep, Urfa ve Maraş’ın Fransa’ya verilmesine,
- Boğazların yönetiminin uluslararası bir komisyona bırakılmasına karar verilmiştir.
- Paris Barış Konferansı Osmanlı topraklarının paylaşılması şekline dönüşmüş, gizli antlaşmalarda İtalya’ya bırakılan İzmir ve çevresi İngiltere’nin istekleri doğrultusunda Yunanistan’a bırakılmıştır.
Açıklama1: İngiltere, Doğu Akdeniz’de güçlü bir İtalya yerine, kendi güdümünde zayıf bir Yunanistan’ı kendi çıkarlarına daha uygun bulmuştur.
Açıklama2: Batı Anadolu’nun Yunanistan’a verilmesi İtilaf Devletleri arasında ilk görüş ayrılığına neden olmuştur.
İzmir’in işgaline zemin hazırlamıştır.
Açıklama3: Wilson ilkelerinin “sömürgecilik yapılmayacak” maddesine karşı “manda ve himaye” fikri ilk kez burada ortaya atılmıştır.
Bilgi: Manda: Az gelişmiş ülkeleri, kendi kendilerini yönetecek bir düzeye gelene kadar Milletler Cemiyeti adına yönetmek için bazı büyük devletlere verilen yetkidir.
İZMİR’İN İŞGALİ (15 MAYIS 1919):
Yunanistan’ın İzmir’i işgal etme kararı Paris Barış Konferansı’nda alınmıştı. İşgal kararının alınmasında ve işgalin gerçekleştirilmesinde, Yunanistan’ın en büyük destekçisi İngiltere oldu.
Daha önce gizli antlaşmalarla İtalya’ya bırakılan İzmir ve çevresi Paris Konferansı’nda İngiltere’nin baskısı ve sahte belgelerle ortaya attığı;
- Bölgede Rum nüfus çoğunluktadır.
- Türkler bölgedeki Hıristiyan halkı katletmek üzeredir.
- Bölge, kültür ve coğrafi açıdan Yunanistan’ın doğal bir uzantısıdır gibi asılsız iddialarla İtalya’nın elinden alınarak Yunanistan’a bırakılmıştır.
Açıklama: İngiltere, Doğu Akdeniz’e güçlü bir İtalya’nın yerleşmesini, kendi çıkarlarına aykırı gördüğünden zayıf ve kullanabileceği Yunanistan’ın bölgeyi işgal etmesini sağlamıştır.
- Yunanlılar Megalo İdea’yı gerçekleştirmek için 15 Mayıs 1919’da İzmir’e asker çıkardırlar. İşgale ilk tepkiyi Hukuk-u Beşer (İnsan Hakları) gazetesi yazarı Hasan Tahsin vermiş ancak Yunanlılarca şehit edilmiştir.
Megalo İdea (Büyük Fikir): Yunanistan’ın, İstanbul’u Türklerden alıp Bizans imparatorluğunu yeniden kurma ideolojisidir.
İzmir’in işgali;
- Türk halkının işgallerin geçici olmadığını anlamasını sağlamıştır.
- Osmanlı yönetimi işgale kayıtsız kaldığı için, halk kendi haklarını savunmak için harekete geçmiştir.
- Milli bilincin uyanmasını ve Kuvayı Milliye ruhunun doğmasını sağlamıştır.
- Silahlı direnişin başlamasına neden olduğu için, milli mücadele açısından olumlu bir sonuç doğurmuştur.
Amiral Bristol Raporu:
İzmir’in işgali sonrasında artan tepkiler üzerine Milletler Cemiyeti bölgeye incelemeler yapmak için Amiral Bristol başkanlığında bir komisyon gönderdi.
Amiral Bristol, yaptığı incelemelerden sonra hazırladığı raporda;
- İddia edildiği gibi bölgede Rum nüfusun çoğunlukta olmadığını ve buradaki Hıristiyan halkın katledilmediğini,
- Bölgedeki katliamlardan Yunanistan’ın sorumlu olduğunu ortaya koymuştur.
Açıklama: Amiral Bristol Raporu, İzmir’in işgalinin haksızlığını ve Türk milli mücadelesinin haklılığını ortaya koyan ilk uluslararası belgedir.