Sosyal Bilgiler 7. Sınıf Ders Notları: 3. Ünite Türkler ve Anadolu Konusu

[Arca İsmail]

Anadolu’ya ilk Türk akınlarını 4. yüzyılda Avrupa Hunları, 6. yüzyılda Sibir Türkleri yapmıştır. Ancak bu akınlar yerleşme amaçlı değildi.

Anadolu’yu yurt edinmek amacıyla gelen ilk Türkler Oğuzlardır. 11. yüzyılda Çağrı Bey, Anadolu’yu yurt edinmek amacıyla akınlara başlamıştır.

Anadolu ya Yapılan İlk Türk Akınlarının Amacı

1. Anadolu’yu tanımak
2. Alınması güç olan kaleleri yıpratmak
3. Gelecekteki yerleşmenin nasıl olacağını kararlaştırmak

Pasinler Savaşı (1048)

• Bu savaş Büyük Selçuklu Devleti ile Bizanslılar arasında yapıldı.
• Nedeni; Bizanslıların Türklerin Anadolu’ya girmelerini engellemek istemeleridir.
• Savaşı Selçuklular kazanmıştır. Bizans’ın Anadolu otoritesi zayıflamıştır.

NOT: Pasinler Savaşı, Selçuklularla Bizanslılar arasında yapılan ilk savaştır.

Malazgirt Savaşı (26 Ağustos 1071)

• Büyük Selçuklu Devleti (Alp Arslan) ile Bizanslılar (Romen Diyojen) arasında yapılan bir savaştır.
• Sebebi; Bizans’ın Anadolu’ya yapılan Türk akınlarını önlemek, Türkleri Anadolu’dan atmak istemeleridir.
• Savaşı Selçuklular kazandı.
• Sonuçları; Türkler Anadolu’ya yerleşmeye başladılar, Türkiye Tarihi başladı, Anadolu Türkleşmeye ve İslamlaşmaya başladı, Bizans baskısı sona erdi, Bizans Avrupa’dan yardım istedi bu da Haçlı Seferleri’nin başlamasına neden oldu, Anadolu’da ilk Türkmen beylikleri kuruldu.

NOT: Malazgirt Zaferi’yle Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı ve Türkler Anadolu’ya yerleşmeye başladılar.

ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ

Not: Büyük Selçuklu Devleti’nde komutanlara fethettikleri yerler verilirdi. Bu durum fetihleri hızlandırırken parçalanmayı da hızlandırmıştır.

1. Danişmentliler: Danişment Gazi Tarafından Tokat, Niksar, Sivas, Amasya, Çorum, Yozgat ve Malatya civarında kurulmuştur. Beyliklerin en güçlüsüdür.
2. Saltuklular: Ebul Kasım tarafından Erzurum ve civarında kurulmuştur.
3. Mengücekliler: Mengücek Gazi tarafından Erzurum ve çevresin de kurulmuştur.
4. Artuklular: Artuk Bey in oğulları tarafından Doğu ve G.Doğu Anadolu çevresinde kuruldu.
5. Çaka Beyliği: Çaka Bey tarafından İzmir ve çevresinde kuruldu. Denizcilikte ilerlediler. Çaka Bey’ in öldürülmesi Türk denizciliğine vurulan ilk darbedir. Tarihteki denizci ilk Türk beyliğidir.

Bu Devletlerin Önemi:
Anadolu’nun fethine yardımcı oldular
Yaptıkları eserlerle Anadolu’yu bayındır hale getirdiler
Bizanslılar, Haçlılar ve Gürcülerle mücadele ederek Anadolu’nun Türk yurdu olmasına büyük katkı sağlamışlardır.
Anadolu’da ilk medreseyi Danişmentliler Niksar’da (Yağıbasan) açtılar. Artukluların Diyarbakır’da yaptığı Malabadi Köprüsü dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür. Mengüceklilere ait Divriği’deki Ulu Camii ve Darüşşifa UNESCO tarafından dünya mirası listesine alınmıştır.

TÜRKİYE (ANADOLU) SELÇUKLU DEVLETİ (1077–1308)

Kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah’tır.

Devletin ilk başkenti İznik’tir. I. Kılıçarslan Dönemi’nde İznik ve Batı Anadolu’nun kaybedilmesiyle başkent Konya’ya taşındı.

Anadolu Selçukluları, denizciliğe ve deniz ticaretine önem verildi.

II. Kılıçarslan Dönemi’nde 1176 tarihinde Miryakefalon Savaşı yapıldı.

Miryakefalon Savaşı;

• o Bizans ile Türkiye Selçuklu Devleti arasında yapıldı.
• o Sebebi; Bizanslıların, Türkleri Anadolu’dan çıkarmak istemeleridir.
• o Savaşı, Selçuklular kazandı.
• o Sonuçları; Bizanslıların Türkleri Anadolu’dan atma umutları sona erdi, Anadolu kesin Türk yurdu haline geldi, Avrupalılar Anadolu’ya Türkiye demeye başladılar, Türkler saldırıya Bizanslılar savunmaya geçtiler.

1243 yılında Moğollar ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında Kösedağ Savaşı yapıldı. Kösedağ Savaşı sonucunda

Selçuklular yenildi. Bu savaş sonucunda; Anadolu Selçuklu Devleti yıkılma sürecine girdi, Anadolu Türk birliği bozuldu, Türklerin Batı ilerleyişi durdu, Anadolu’da yeniden beylikler dönemi başladı.

 

[fehime]

Elinize sağlık