Erzurum Kongresi ve Önemi Ders Notu (Word)
ERZURUM KONGRESİ MADDELERİ VE ÖNEMİ(23 TEMMUZ – 7 AĞUSTOS 1919)
- Kongreyi toplayan cemiyet: Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk ve Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri
- Erzurum Kongresinin Toplanma amac:; Doğu Anadolu’yu ve Doğu Karadeniz’i Ermeni ve Rum saldırılarına karşı savunmaktır.
Mustafa Kemal’in Erzurum’da bir kongre toplamasında;
- Erzurum’un işgal altında olmaması,
- İtilaf Devletleri’nin birliklerine uzakta ve güvenlikli bir yerde olması,
- Kazım Karabekir Komutasında dağıtılmamış bir ordunun bulunması gibi faktörler etkili olmuştur.
Erzurum Kongresi’nin Maddeleri ve Yorumları
1- Ulusal(milli) sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez. (Ülke bütünlüğü) Maddenin Açıklaması: İlk defa milli sınırlardan bahsedilmiştir. Bu karar Misak-ı Milli kararlarında da aynen kabul edilmiştir.
2- Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı, Osmanlı Devleti’nin dağılması halinde millet birleşerek kendini savunacaktır. (Ulusal/milli bağımsızlık)
Maddenin Açıklaması: Ulusal (milli) bağımsızlıktan taviz verilmeyeceği belirtilmiştir.
3- İstanbul Hükümeti yurdun bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığını sağlayamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümeti milli bir meclis seçecek, eğer meclis toplanmamışsa, hükümet kurma işini Temsil Heyeti yapacaktır.
Maddenin Açıklaması: İlk kez İstanbul Hükümeti’ne alternatif bir hükümet kurmaktan bahsedilmiştir.
Millet iradesine önem verildiğini gösterir.
Temsil Heyeti kurulmuştur.
4- Kuvayı Milliyeyi etkili, milli iradeyi hâkim kılmak esastır. (Ulusal/milli egemenlik-Milli irade)
Maddenin Açıklaması: Ulusal egemenliğe dayalı bir düzenin kurulacağının, ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirileceğinin mesajı verilmiştir.
5- Manda ve himaye kabul edilemez. (Tam bağımsızlık/Milli bağımsızlık)
Maddenin Açıklaması: Tam bağımsızlık hedeflenmiştir.
Manda ve himaye fikri ilk defa reddedilmiştir.
6– Hristiyan unsurlara, siyasi egemenliğimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez.
Maddenin Açıklaması: Her yönüyle tam bir bağımsızlığın hedeflendiği ve içişlerimize hiçbir devletin karışamayacağı ifade edilmiştir.
7- Mebusan Meclisi’nin derhal toplanmasına ve hükümet işlerinin meclis denetiminde yürütülmesine çalışılacaktır.
Maddenin Açıklaması: Ulus egemenliğine önem verildiğini, İstanbul Hükümetinin meclis aracılıyla denetim altına alınmak istendiğini gösterir.
Erzurum Kongresinin Önemi:
- Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi’ne başkan seçilmiştir.
- Mustafa Kemal’in sivil olarak ilk görevi Erzurum Kongresi Başkanlığı’dır.
- Toplanış şekli, amacı ve yapısı bakımından bölgesel, aldığı kararlar yönünden ulusal bir kongredir.
- İç ve dış politikayı ilgilendiren kararlar alması meclis gibi hareket ettiğini gösterir.
- İlk kez milli sınırlardan ve bir hükümet kurmaktan bahsedilmiştir.
- Kongre kararlarının bir kısmı bölgesel, manda ve azınlıklar ile ilgili maddeleri dış politika, diğerleri ulusal nitelikli kararlardır.
- 9 kişilik Temsil Heyeti kurulmuş, başkanlığına Mustafa Kemal getirilmiştir.
Not: Amerikalı General Harbord Raporu
- ABD Başkanı Wilson, Ermeni sorunu ve manda konusunu araştırması için General Harbord’u görevlendirmiş, General yaptığı araştırma sonucunda bir rapor hazırlamıştır.
- Bu rapor Doğu Anadolu’da Ermenilerin çoğunlukta olmadığını, Türklerin Ermenileri katletmediğini ve Anadolu’nun Amerika’nın ihtiyaçlarını karşılayacak zenginlikte olmadığını belgeleyen bir rapordur.
Yazıyı word olarak indirmek için BURAYA TIKLAYINIZ