Türklerin Anayurdu Orta Asya ( Hunlar)

[Kemaldoğan]

TÜRKLERİN ANAYURDU ORTA ASYA

Türklerin ilk anayurdu Orta Asya yani Türkistan’dır. Türkistan Türklerin yaşadığı ülke anlamına gelmektedir. Orta Asya sert karasal iklimin yaşandığı, geniş bozkırların olduğu bir coğrafyadır. Türklerin sosyal ve ekonomik yapısı da bozkır kültürüne göre şekillenmiştir.

Konargöçerlik, coğrafi ve ekonomik şartlara bağlı olarak mevsimlere göre yer değiştirmedir.

Konargöçer hayat şartlarından dolayı çadırlarda yaşayan Türklerin, en önemli geçim kaynağı hayvancılıktır. En çok at, sığır ve koyun yetiştirmişlerdir Bunun yanında dokumacılık, madencilik ve tarımla da uğraşmışlardır.

Türkler, barınak ihtiyaçlarını üzeri kalın keçe örtülerle kaplanan çadırlarla sağlamışlardır.

“Çadırlarını keçeden yaparlar, konargöçer bir hayat yaşarlar. Yazın serin, kışın sıcak yerlere çekilirler.”

Asya Hun Devleti (MÖ 220-MS 216)

Teoman, Orta Asya’da kurulan ve ilk Türk devleti olarak bilinen Asya Hun Devleti’nin ilk hükümdarıdır. Merkezimiz, Orta Asya’daki Orhun ve Selenga ırmakları arasında bulunan ve kutsal sayılan Ötüken’dir. Çinlilerle İpek Yolu için mücadele etmiştir. Teoman’ın sürekli akınlar düzenlemesi üzerine Çinliler, bu akınları durdurmak için Çin Seddi’ni inşa etmişlerdir. Hunlar en güçlü dönemlerini yaşadılar. m. Orduda ilk defa onlu sistemi ben kurdum ve ordumu bu sisteme göre oluşturdum.

Bu sisteme göre en büyük askerî birlik on bin kişiden oluşan tümendi.

Başka devletlere de örnek oldum.

(İpek Yolu, Çin’den Avrupa’ya uzanan bir ticaret yoludur.)

Çin’i vergiye bağladım.

, MS 48’de Hunlar, Kuzey ve Güney Hunları olmak üzere ikiye bölünmüştür. Güney Hunları 216 yılında Çin hâkimiyetine girmiş, Kuzey Hunları ise batıya doğru göç ederek Avrupa’da Kavimler Göçü’ne neden olmuştur. Avrupa’ya gelen Hunlar burada Avrupa Hun Devleti’ni kurmuştur

Devlet yönetiminde Asya Hun Devleti ikili sistemi kullanmıştır. Buradaki amaç toprakları doğu ve batı olarak iki yönetim bölümüne ayırıp geniş ülke topraklarını daha kolay yönetmektir.

İkili sistemin olumsuz yanı ise devlet zayıfladığında devletin kısa sürede yıkılmasını kolaylaştırmasıdır.

Türklerde asker ve askerlik her zaman önemli olmuş, askerlik bir meslek olarak görülmemiş, ordu-millet anlayışıyla hareket edilmiştir.

Ordu onlu sisteme göre teşkilatlanmış olup çoğu atlı birliklerden meydana gelmiştir. Bu birliklere hakan komuta etmiştir. Başlıca silahları ok, yay, kılıç, mızrak, kalkan, gürz vb. olmuştur.

Sözlü edebiyat Orta Asya’da çok gelişmiştir. Yaşam biçimlerini anlatan savlar (atasözü), ölenler için söylenen sagular (ağıt), koşuk adı verilen şiirler ve meşhur destanları vardır. (Destanlar eski zamanlarda toplumların başından geçen olayların abartılı bir şekilde anlatıldığı edebi eserlerdir.)

Hun Türklerine ait olan Oğuz Kağan Destanı’dır.

Orta Asya’da konargöçer yaşayan Türkler, özellikle ekonomik şartların zorlaşmasından dolayı, başka yerlere göç etmeye başlamışlardır. Yıllar içerisinde de iklim şartları, dış baskılar, nüfus artışı, bağımsız yaşama arzusu vb. nedenlerden dolayı göçler devam etmiştir. Türkler göçler sayesinde Orta Asya dışında çeşitli devletler kurmuşlardır. Gittikleri yerlere kültürlerini taşımışlar ve başka kültürlerle etkileşim içine girmişlerdir. Avrupa’ya uzanan Türk göçleri sayesinde Kavimler Göçü (375) başlamış ve bugünkü Avrupa devletlerinin temelleri atılmıştır.