Dünya Tarihinde En Uzun Hüküm Sürmüş Hanedanlıklar

[&]

DÜNYA TARİHİNDE EN UZUN HÜKÜM SÜRMÜŞ HANEDANLIKLAR

Şimdi, Osmanlı Hânedânı’nı, tarih bakımından tarafsız olarak gözden geçirelim:

Bu hanedan, aynı ülkede, tek koldan hükümet sürmüş hükümdar ailelerinin en uzun ömürlüsü olmak bakımından dünya tarihinde birinciliği almaktadır. Her ne kadar Japonlar 2600 yıldan beri aynı hükümdar sülâlesiyle idare olunduklarını söylüyorlarsa da, bunun değeri yoktur. Çünkü Japonlar, son yüzyıla kadar, kimseyle temas etmeyerek adalarında yaşamışlardır. Başka milletlerin geçirdiği tarih fırtınalarını geçirseydi, acaba, Japonya ne hâle gelirdi? Bu, düşünülecek bir meseledir. Bundan başka 2600 yıllık hanedan olmaları, tarihî bir iddia sayılamaz. Bu keramet, Japonların kendileri tarafından söylenmektedir. Tarih bakımından makbul değildir.

Dünyanın umumî akışına katılmış milletler içinde Osmanlı Hanedanı kadar uzun ömürlüsü yoktur. Fransızların Capet Hanedanı (987–1789, 802 yıl sürmüşse de, bunlar Osmanlı Hanedanı gibi tek koldan inmemişlerdir. 1380 den itibaren Valois kolu geçmiştir. Demek ki asıl Capet’ler 393 yıl hükümdarlıkta kalmışlardır. Valois’lar da tek kol hâlinde değildir. Bourbon ve Orlean diye iki ayrı koldan hükümdarlar gelmiştir.

Almanların en uzun ömürlü Habsbrug Hanedanı bir defa 1273–1308 arasında 35 yıl, bir defa 1438– 1740 arasında 302 yıl, bir defada 1745–1806 arasında 61 yıl hükümet sürmüştür. Yâni aralıklıdır. Hepsi birden 398 yıl eder.

Hollânda’nın Orange Hanedanı da aralıklı olarak dört seferde hükümdarlık etmiştir. Birincisinde 1559– 1650 arasında 91 yıl, ikincisinde 1672–1702 arasında 30 yıl, üçüncüsünde 1747–1795 arasında 48 yıl, dördüncüsünde ise 1814–1966 arasında (yani günümüze kadar) 152 yıl olmak üzere 321 yıldan beri hükümdarlık etmektedir.

Muhafazakârlığı ile tanınmış İngilizlerde bile en uzun ömürlü hanedan Anjou Hanedanı 1154–1483 arasında 329 yıl hükümdarlıkta kalmıştır.

En eski bir devlet olan Çin’de bile, efsânevî sülâleleri bırakıp tarihî sülâleleri alırsak, en uzun ömürlüsü olarak Tang Sülâlesi’ni (618–907) görürüz. Bunun devam müddeti 298 yıldır. Çinlilerin Han Sülâlesi 427 yıl hüküm sürmüşse de bunlar Büyük Han, Küçük Han diye iki kol halindedirler.

Türk hanedanları arasında en uzun sürenlerden olan iki tanesi, yani Moğolistan’daki Cengiz Sülâlesi 1206–1634 arasında 428 yıl, Güney Anadolu’daki Artuk Hanedanı ise 1108–1408 arasında 300 yıl hükümdarlık etmişlerdir.

Bu hususta daha iyi bir fikre sahip olabilmek için, türlü milletlerin uzun ömürlü hanedanlarının şu listesine göz atmak yeter:

Türklerden Osmanlı Hanedanı 632 yıl (1299–1922)
Lehlilerden Piyast Hanedanı 528 yıl (842–1370)
Danlardan Oldenburgu Hanedanı 518 yıl (1448–1966)
Araplardan Abbaslı Hanedanı 508 yıl (750–1258)
İranlılardan Part Hanedanı 475 yıl (M.Ö. 249 M.S. 226)
Norçevlilerden İtling Hanedanı 456 yıl (863–1319)
Türklerden Kun Hanedanı 446 yıl (M.Ö. 220 – M.S. 226)
Türklerden Çengiz Hanedanı 428 yıl (1206–1634)(Moğolistan’daki kol)
İranlılardan Sasan Hanedanı 425 yıl (226–651)
Macarlardan Arpad Hanedanı 418 yıl (890–1308,1438–1740,1745–1806)
Fransızlardan Capet Hanedanı 393 yıl (987–1380)
İngilizlerden Anjou Hanedanı 329 yıl (1154–1483)
Hollândalılar Orange Hanedanı 321 yıl (1559–1650, 1672–1702, 1747–1795, 1814–1966)
Türklerden Artuk Hanedanı 300 yıl (1108–1408)
Ruslardan Romanof Hanedanı 294 yıl (1623–1917)
Çinlilerden Tang Hanedanı 289 yıl (618–907)
Portekizlerden Bragansa Hanedanı 270 yıl (1640–1910)
İspanya’da Bourbon Hanedanı 232 yıl (1700–1932)
Bizans’ta Makedonya Hanedanı 189 yıl (867 – 1056)
İsveçlilerden Vasa Hanedanı 131 yıl (1523 – 1654)

Demek ki, başka milletlerin en uzun zaman devam eden hanedanları, bile, Osmanlı Hanedanı ile yarış edememektedir. Bu, şüphesiz, Osmanlı Hânedânı’nın lehine bir noktadır. Çünkü onlar, kıyıda kalmış sessiz bir ülkede değil, yetmiş iki millete karşı gaza yapan bir memlekette padişahlık ediyordu. Bir avuç Türk ile 12 millet üzerinde hüküm sürüyorlardı.