Amasya Genelgesi ve Önemi

[Samyeli]

Amasya Genelgesi ve Önemi​

Mustafa Kemal Paşa, Havza’da görevi bittikten sonra Amasya’ya gelip düşüncelerini kişisellikten çıkararak bütün milletin birlik ve dayanışmasını sağlamak, vatanın bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığını gerçekleştirmek için çalışmalara başladı. Bu amaçla Amasya Genelgesi’ni hazırladı. Genelgeyi Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Refet Paşa (Bele) ve Rauf Bey (Orbay) imzaladı. Konya’daki Ordu Müfettişi Cemal Paşa (Mersinli) ve Erzurum’daki 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa’nın da onayı alındıktan sonra Anadolu’daki sivil, asker tüm makamlara gönderildi
Amasya Genelgesinin yayınlanmasından sonra, İçişleri Bakanı Ali Kemal 23 Haziran 1919’da gizli bir genelge ile Mustafa Kemal’in azledildiğini, emirlerinin dinlenilmemesini vali ve kaymakamlara bildirmiştir. Mustafa Kemal kendisinin “padişahın iradesiyle” atandığını bildirerek zaman kazanmaya çalışmıştır.
Not: Türk inkılâbının “İhtilal safhası” başlamıştır. Millet egemenliğine dayalı bir yönetim kurulacağından bahsetmiştir.
Amasya Genelgesi’nin Önemi:
Ulusal Bağımsızlık Savaşı’mızın gerekçesi, nasıl yapılacağı ve amacı ilk kez açıklanmıştır. İlk kez ulusal egemenlik temeline dayalı bir devlet düşüncesi ortaya çıkmıştır. Ümmet düşüncesi yerini, ulus düşüncesine bırakmaya başlamıştır. Ulusal hareketi eyleme döken ilk resmi belgedir.
Erzurum ve Sivas Kongreleri’nin toplanıp ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik yolunda kararlar almaları; Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri’nde bağımsızlık çağrısına uyulması, Amasya Genelgesi’nin amacına ulaştığının göstergesidir.
Amasya Genelgesinin Sonuçları:
Mustafa Kemal genelgeden sonra İstanbul’daki önemli kişilere gönderdiği mektupta “miting ve gösterilerle bağımsızlığın kazanılamayacağı, asıl güç olarak millete dayanılması gerektiği, hükümetin görüşlerinin ve mandacılık fikirlerinin millete bir faydası olmayacağını ve artık “İstanbul’un Anadolu’ya hâkim değil bağlı olmak zorunda” olduğunu belirtmiştir.
Mustafa Kemal kongre için Erzurum’a geçtikten sonra İstanbul Hükümetinin baskılarının artması ve kendisini görevden alacağının duyulması üzerine 7/8 Temmuz gecesi görevinden istifa etmiştir. Ancak resmi görevi sona eren Mustafa Kemal’e 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa ordusuyla beraber emrinde olduğunu belirtmiştir.

 

[sılademirköprü]

Teşekkür ederim