Sosyal Bilgiler Sosyal Bilgiler, Destek ve Paylaşım Sitesi
Amasya Genelgesi ve Önemi Ders Notlarını word halinde daha düzenli olarak indirmek için BURAYA TIKLAYIN
AMASYA GENELGESİ MADDELERİ VE AÇIKLAMALARI
(20-22 HAZİRAN 1919)
> Havza’da çalışmalarını tamamlayan Mustafa Kemal Paşa, Amasya’ya geçti. Burada, daha önce hazırladığı genelgeyi Rauf (Orbay) Bey, Refet (Bele) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Kazım Karabekir Paşa (Erzurum) ve Cemal Paşa (Konya) tarafından onaylattıktan sonra Anadolu’daki tüm askeri ve sivil makamlara gizli olarak bildirmiştir.
Açıklama: Genelgenin diğer komutanlara da onaylatılmasının amacı; milli mücadeleyi kişisel ve bölgesel olmaktan çıkarma ve halk üzerindeki etkisini artırmaktır.
1- Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2- İstanbul Hükümeti ve Padişah, üzerlerine düşen görev ve sorumluluğun gereklerini yerine getirememektedir. Bu durum, milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir. (Gerekçe)
Açıklama: 1.ve 2.madde Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesidir. İstanbul Hükümeti’ne ilk defa açıkça karşı çıkılmıştır.
3- Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
Açıklama: Kurtuluş Savaşı’nın amacı ve yöntemi yani nasıl yapılacağı belirtilmiştir.
İlk defa ulusal egemenlikten bahsedilmiştir.
4- Milletin sesini dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurulun oluşturulması gerekmektedir.
Açıklama: Temsil Heyeti’nin oluşturulması fikri ilk defa ortaya atılmıştır.
5- Anadolu’nun en güvenilir yeri olan Sivas’ta, bir kongre toplanacaktır. Bu kongreye her ilden, milletin güvenini kazanmış üç delege katılacak, bu delegeler Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri ve belediyeler tarafından seçilecektir.
Açıklama: Milletin güvenini kazanmış ve milli mücadele taraftarı kişilerin seçilmesi ve vatanın geleceği ile ilgili kararların halkın istekleri doğrultusunda alınmasını sağlamak amaçlanmıştır.
6- 10 Temmuz’da Doğu illeri adına Erzurum’da bir kongre toplanacaktır.
7- Ordular kesinlikle dağıtılmayacak, askeri ve sivil yöneticiler, görevlerini terk ve teslim etmeyeceklerdir.
Açıklama: İlk defa Mondros Mütarekesi’ne, İtilaf Devletleri’ne ve İstanbul yönetimine açıkça karşı çıkılmıştır. Gerektiğinde silahlı ve topyekûn bir mücadelenin yapılabileceğinin işaretleri verilmiştir.
- Amasya Genelgesinin yayımlanması üzerine İtilaf Devletleri İstanbul Hükümeti’ne baskı yapmış, Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişliği görevinden alınmıştır.
- Buna karşılık Mustafa Kemal, 7-8 Temmuz 1919 gecesi Ordu Müfettişliğinden istifa etmiş ancak İstanbul’a dönmeyeceğini ve Anadolu’da
Açıklama: Bu durum Mustafa Kemal’in kararlılığını mücadeleciliğini ve vatanseverliğini gösterir.
Bilgi Notu:
- Mustafa Kemal, TBMM’nin kendisine “Başkomutanlık” yetkilerini vermesine kadar sivil olarak mücadelesine devam etmiştir.
- Amasya Genelgesi Mustafa Kemal’in resmi görevle yaptığı son çalışmadır.
- Mustafa Kemal Paşa, her ilin vali ve komutanlarına yazdığı bir mektupla; “Artık İstanbul, Anadolu’ya hâkim değil, tabi olmak zorundadır.” demiştir.
