Lale Devri Hakkında

LALE DEVRİ (1718/Pasarofça Antlaşması–1730/Patrona Halil İsyanı)

Lale Devri, 1718 Pasarofça Antlaşması’ndan 1730 Patrona Halil İsyanı’na kadar olan dönemdir. Dönemin padişahı III. Ahmet, sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır. Bu dönemde;
-Devlette huzur ve barış sağlanmaya çalışıldı.
-Lüks ve eğlenceye düşkünlük vardı.
-Sanat ve edebiyata önem verildi.
-Avrupa’daki bilim, sanat, kültür ve askerlik gibi alanlardaki gelişmeler takip edilmeye çalışıldı.
-Birçok saray ve köşk yapıldı, bahçeler çiçeklerle süslendi. Özellikle lale çiçeğinin çeşitleri yetiştirildi (bu nedenle döneme “lale devri” denildi).
Lale Devri Islahatları
-İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından İstanbul’da ilk Türk matbaası kuruldu (1727). Matbaada dini kitaplar dışında da eserler basıldı.
-Avrupa’daki yenilikleri ve gelişmeleri daha yakından takip edebilmek için Paris, Londra, Viyana gibi başkentlere geçici elçilikler kuruldu.
-Yalova’da kâğıt fabrikası kuruldu.
-Yeniçerilerden bir itfaiye bölüğü oluşturuldu.
-İstanbul ve önemli şehirlerde kütüphaneler açıldı.
-İlk defa çiçek aşısı uygulandı.
-İstanbul ve Selanik’te kumaş fabrikası kuruldu.
-İstanbul, İznik ve Kütahya’da bulunan çini atölyeleri yenilendi.
-Arapça ve Farsça eserler Türkçe’ye çevrildi.
-Yerli malı kullanımına önem verildi.
-Mimari, resim ve minyatürde gelişmeler oldu (III. Ahmet Çeşmesi, Levni’nin minyatürleri).
-Yeni kütüphaneler açıldı. Doğu ve Batı eserleri tercüme edildi.

NOT: Lale Devri’nde askeri alanda ıslahat yapılmamıştır.
Patrona Halil İsyanı (1730)
-Patrona Halil adında bir hamam tellağı, İstanbul’da ayaklanma çıkardı. Halkın bir kısmı da bu ayaklanmayı destekledi.
-Sebepleri; devlet adamlarının lüks ve eğlenceye düşkünlükleri, aşırı harcamalarda bulunmalarının halk arasında hoşnutsuzluk oluşturması; ıslahatların halkın düzeyinde olmaması; Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın, yakınlarını yüksek memurluklara getirmesi.
-Sonuçları; Nevşehirli Damat İbrahim Paşa öldürüldü; III. Ahmet tahttan indirilerek yerine I. Mahmut getirildi; köşkler yıkıldı, bahçeler bozuldu; Lale Devri sona erdi.
NOT: Levni; Lale Devri’nin en önemli minyatür üstadıdır. Aslı adı, Abdülcelil Çelebi’dir.